Kuşlar en sevimli evcil dostlarımızdan biridir. Ama her canlı gibi onlar da hastalıklara yakalanabilirler. Kuş hastalıklarından biri mantardır. Mantar, evcil kuşlarda sıkla görülür ve bulaşıcıdır. Kafes kuşlarında mantar enfeksiyonlarına neden olan mantar türüne Candida Albicans adı verilir. Bu mantar, kuşların sindirim sisteminde çok az seviyede bulunur. Az seviyede bulunması nedeniyle enfeksiyona sebep olmaz. Candida Albicans mantar türünün kuşları sindirim sisteminde artar ya da sindirim sistemde bir hasar olursa enfeksiyona neden olur. Böylece kuşun sindirim ve solunum sistemi ile tüy, deri, göz ve göz çevresi, üreme organlarında enfeksiyon meydana gelir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kuşlarda, özellikle kuş yavruysa mantar enfeksiyonuna yakalanabilir. Mantar hastalığı bir organda ya da tek bir sistemde olabileceği gibi birden çok organ ve sisteme de sıçrayabilir.
Evcil Kuşlarda Mantar Hastalığının Nedenleri
Mantar hastalığının en önemli nedeni temizlenmemiş kafes ve malzemelerdir. Kuşunuzun mantar enfeksiyonuna yakalanmasını istemiyorsanız, kafesini sık temizleyin, yem ve su kaplarını her gün yıkayın. Eğer birden fazla kuşunuz varsa ve içlerinden bir ya da birkaçı mantara yakalandıysa hasta olanları hemen diğerlerinden ayırın. Çünkü mantar bulaşıcı bir hastalıktır. Hasta kuşun kafesi kesinlikle dezenfekte edilmelidir. Mantar hastalığın temelinde yetersiz temizlik yatsa da mantara neden olan başka etkenler de vardır. Bunlar;
- Kafes, yem ve su kaplarının yeterince temiz tutulmaması
- A vitamini eksikliği
- Uzun süreli ve gereğinden fazla antibiyotik kullanımı
- Yanlış beslenme
- Stres ya da travma
- Sigara dumanına maruz kalma
- Virüslerin neden olduğu tahribatlar
- Kursağın geç boşalması
Evcil Kuşlarda Mantar Hastalığının Belirtileri
Mantar hastalığının birçok belirtisi olabilir ama bunlardan en yaygın olanı tüylerde bölgesel dökülme ve derinin sünger benzeri bir yapıya dönüşmesidir. Kuşlar tüylü hayvanlar olduğu için tüylerin arasında bir belirti görmeniz zor olabilir. Bu yüzden kuşunuza her gün dikkat etmelisiniz. Zira mantar çok yaygın bir kuş hastalığıdır. Göz çevresi ve gaga çevresine de dikkatli bakmanız mantar belirtilerini tespit etmenizi sağlar. Kuşlarda mantar hastalığı belirtileri şunlardır;
- Gagada ve gaga çevresinde beyazlıklar olması
- Göz kenarları, ayakları ve gaga çevresinin sünger gibi gözükmesi
- Tüylerde bölgesel olarak dökülme olması
- Deride pullanma gözlemlenmesi
- Deri kalınlaşması
- Ayak ve gagada şekil bozukluğu olması
- Kaşıntı
- Gaga çevresinde koku değişikliği
- Kusma
- İştahsızlık
- Halsizlik
- Kafesin tabanına tüneme
- Depresif davranışlar gösterme
Bu belirtilerden en az birini görürseniz kuşunuzu mutlaka veterinere götürün ve veterineriniz teşhis koymadan tedaviye başlamayın.
Evcil Kuşlarda Mantar Hastalığının Tedavisi
Mantar hastalığı kuşlarda görülen ciddi bir rahatsızlıktır ve tedavi edilmesi gerekir. Mantar hastalığı zamanında tedavi edilmezde yayılır ve ölümcül sonuçlar doğurur. Mantar hastalığının tedavisi için mutlaka kuşunuzu veteriner hekime götürmelisiniz. Veterinerinizin hazırladığı tedavi programına mutlaka uymalısınız. Mantar tedavisinde ilk yapılması gereken, mantarın yerleştiği bölgenin temizlenmelidir. Mantarın yerleştiği yerde deri ölür. Bu ölü deriyi almak için bir kulak çubuğuyla oksijenli su kullanılmalıdır. Kulak çubuğuna alacağınız oksijenli su ile nazikçe ölü deriyi temizlemelisiniz. Ölü deri gittiğinde altında canlı kısmı gözükecektir. Bu mantarın tamamen bittiği anlamına asla gelmez. Mantar tedavisi son derece sabır ister ve uzun sürer. Bu yüzden mantar kremleri kullanılmalıdır. Veterinerinizin tavsiyesi doğrultusunda eczanelerden rahatlıkla bulabileceğiniz mantar kremini temizlediğiniz bölgeye uygulayın. Genellikle bu uygulama 4 gün boyunca sürer. Eğer mantar hala geçmemişse işlemi veterinerinize danışarak tekrar edebilirsiniz. Mantar tüylerin dökülmesine ve süngersi bir görünüme neden olur. Tedavinin ardında 15 ile 20 gün içerisinde tüylerin çıktığını ve süngersi yapının geçtiğini göreceksiniz.
Kakadu Papağanları Özellikleri ve Bakımı yazımız da ilginizi çekebilir.
